Cari işlemler dengesinde gelecek yıl iyileşme bekleniyor

2023 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı'ndan yapılan derlemeye göre, başta jeopolitik gerilimler ve parasal sıkılaştırıcı politikalar olmak üzere küresel gelişmelerin dış talep üzerinde yaratacağı baskılayıcı etkinin, yılın kalan dönemi ve gelecek yıl ihracatında ivme kaybına neden olabileceği değerlendiriliyor.

Bununla birlikte, ihracatta yeni pazarlara erişim, uluslararası düzeyde ticaret müzakerelerine aktif katılım gibi hususların yanı sıra pazar payı giderek artan hizmetler sektörü ihracatı gibi alanlarda hayata geçirilen uygulamalar neticesinde cari işlemler dengesinde gelecek dönemde iyileşme yaşanması öngörülüyor. Turizm faaliyetlerinde nitelik ve nicelik bakımından gelişimin sürdürülmesiyle birlikte seyahat gelirlerindeki artış eğiliminin devam etmesinin cari işlemler dengesi bakımından olumlu bir unsur olarak ön plana çıkması bekleniyor.

Enerji ithalatında azalış eğilimi

Ayrıca halihazırda yüksek seyreden emtia fiyatlarında olası gerilemeler, petrol ve doğal gaz arama çalışmaları ve yenilenebilir enerji kapasitesinin artırılması sonucunda dış ticaret açığının önemli bir unsuru olan enerji ithalatındaki olası azalış eğiliminin de cari işlemler dengesinde iyileştirici bir etki yaratacağı öngörülüyor.

Programa göre, yüksek teknoloji içeren ürünlerin Türkiye'de daha fazla üretilerek ihraç edilmesini sağlayacak yatırımların gerçekleştirilmesi için gerekli politikalar uygulanacak, dış ticarette yeşil dönüşüm kavramı merkeze alınarak, Yeşil Mutabakat Eylem Planı'nda yer alan hedeflere yönelik uygulamalar hayata geçirilmeye devam edilecek.

2023 yılında, dış talebin bir önceki yıla göre daralması sonucunda ihracat artışındaki ivme kaybına rağmen, enerji ithalatında kademeli düşüş ve seyahat gelirlerinde artış beklentisiyle birlikte cari işlemler dengesinde iyileşme yaşanması öngörülüyor.

Cari işlemler dengesindeki iyileşme sonrasında dış finansman gereksiniminde azalış yaşanacağı tahmin ediliyor. Ayrıca cari işlemler açığının finansmanında uzun vadeli doğrudan yabancı yatırımların payının artırılması hedefleniyor.

2023 yılında ihracatın yüzde 3,9 artarak 265 milyar dolara, ithalatın ise yüzde 4,2 azalarak 345 milyar dolara ulaşması ve böylece dış ticaret açığının 80 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmesi öngörülüyor.

Gelecek yıl seyahat hareketliliğinin artmasıyla seyahat gelirlerinin 45 milyar dolar seviyesine yükselmesi, hizmetler dengesinin ise 58 milyar dolar fazla vermesi tahmin ediliyor.

Söz konusu varsayımlar altında cari işlemler açığının 2023 yılında 22 milyar dolar seviyesine gerilemesi, böylece cari işlemler açığının GSYH'ye oranının ise yüzde 2,5 seviyesinde gerçekleşmesi öngörülüyor.

Yerli üretim korunacak

Programda yer alan hedeflere göre, ihracatçıların istifadesine sunulmak üzere Uzak Ülkeler Stratejisi kapsamındaki ülkelere yönelik pazara giriş bilgilerini içeren rehberler oluşturularak, pazara giriş engellerinin bertaraf edilmesine ilişkin eylem maddeleri kapsamındaki somut çalışmalar ilgili taraflarla birlikte ortaya konulacak.

Hizmet ihracatına yönelik devlet destekleri kapsamında, ihracata hazırlık aşamasındaki firmaların uluslararası rekabetçiliklerini geliştirmeye yönelik eğitim ve danışmanlık faaliyetleri ile Hizmet Sektörü Rekabet Gücünün Artırılması Projesi (HİSER) kapsamında yürüttükleri eğitim ve danışmanlık faaliyetleri desteklenmeye devam edilecek.

Hizmet sektörlerinde yer alan firmalara Turquality programı kapsamında, fuar katılımı, yurt dışı birim açma, kurumsal kapasite geliştirme, reklam-tanıtım, danışmanlık destekleri sağlanmaya devam edilecek ve etkileri artırılacak.

İthalatın yerli üretim üzerinde neden olduğu zarar ve tehditlere karşı uluslararası yükümlülükler çerçevesinde yerli üretimin korunması sağlanacak.

Türk tarım ürünlerinin uluslararası piyasalardaki imajını iyileştirip muhafaza etmek amacıyla, konjonktürel gelişmeler de dikkate alınarak, geleneksel tarım ürünleri ihracatına yönelik gerçekleştirilen ticari kalite denetim sıklıkları değiştirilerek, denetim daha etkin yapılacak.

Ekonomide rekabetçiliğin ve verimliliğin artması, tercihli pazara giriş imkanlarının geliştirilmesi için makroekonomik hedefleri destekleyici yeni serbest ticaret anlaşmaları müzakere edilecek ve yürürlükteki serbest ticaret anlaşmalarının kapsamının genişletilmesi sağlanacak.

Orta Doğu ile ilişkiler güçlendirilecek

Afrika açılımı çerçevesinde Afrika ülkeleriyle olan diplomatik, ekonomik, ticari ve kültürel ilişkiler daha da güçlendirilecek, Türkiye ile bölge ülkeleri arasında dış ticaret hacmi artırılacak. Orta Doğu bölgesinde yer alan ülkelerle mevcut diplomatik, ekonomik, ticari ve kültürel ilişkileri güçlendirilecek, bölge ülkeleriyle dış ticaret hacmi geliştirilecek. Fas, İsrail, Lübnan, Suudi Arabistan, Filistin, İran, Irak, Ürdün, Kuveyt ve Umman ile karma ekonomik komisyon (KEK) toplantıları gerçekleştirilecek. Suudi Arabistan, Irak, Katar, Mısır, İran, Ürdün ve Tunus'a yönelik bakan düzeyinde ziyaretler yapılacak.

Türk Cumhuriyetleri ve Bağımsız Devletler Topluluğu ülkeleriyle mevcut diplomatik, ekonomik, ticari ve kültürel ilişkiler güçlendirilecek, bölge ülkeleriyle dış ticaret hacminin artırılması sağlanacak.

Dünya Ticaret Örgütündeki müzakerelere aktif katılım sağlanarak, Türkiye adına adil rekabet ortamı yaratacak kuralların belirlenmesine çalışılacak.