Türkiye ekonomisinin büyümesinde makine-teçhizat yatırımları itici güç oldu
AA muhabirinin derlediği bilgiye göre, son dönemde sanayideki üretim artışının etkenlerinden biri olan makine-teçhizat alanındaki hareketlilik devam ediyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine bakıldığında son dönemde olduğu gibi, bu yılın ikinci çeyrek büyüme rakamlarında da bu alandaki yatırımların ön plana çıktığı görüldü.
Kovid-19 salgını öncesi 2019'un son çeyreğinde yüzde 12,7 ile artışa geçen makine-teçhizat alanındaki yatırım oranı, bir önceki yılın aynı dönemleriyle kıyaslandığında 2020'nin ilk çeyreğinde yüzde 14,2, ikinci çeyreğinde yüzde 4,7, üçüncü çeyreğinde yüzde 22,5 ve dördüncü çeyreğinde yüzde 39,8 yükseldi. 2021 yılına bakıldığında ise ilk çeyrekte yüzde 31,5 olan makine-teçhizat yatırımlarındaki artış oranı, ikinci çeyrekte yüzde 35,6, üçüncü çeyrekte yüzde 19,2 ve dördüncü çeyrekte 9,2 oldu.
Bu yılın ilk çeyreğinde ise yüzde 13,2 büyüyen makine-teçhizat yatırımları ikinci çeyrekte ise yüzde 17,8 büyüme kaydetti ve böylece üst üste 11 çeyrektir büyümesini devam ettirdi. Türkiye ekonomisinin özellikle Kovid-19 salgınına rağmen büyümesini sürdürmesinde ve sanayi üretimindeki artışta bu alandaki yatırımlar itici güç oldu.
2022'nin ilk iki çeyreğindeki yükseliş oranları da üretim kapasitesine sağladığı artışın yanı sıra sanayinin gelecek dönemde de lokomotif rolünü güçlendireceğinin işareti olarak görülüyor.
Sektöre vergi desteği sağlanıyor
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı da bu alanda yapılan yatırımları desteklemeye devam ediyor. Yatırım Teşvik Sistemi kapsamında makine-teçhizat alanında yapılan yatırımlara kolaylıklar sağlanıyor. Bakanlık bu kapsamda, yatırımlar için "katma değer vergisi istisnası" ve "gümrük vergisi muafiyeti" desteği veriyor.
Katma değer vergisi istisnası, teşvik belgesi kapsamında yurt içinden ve yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine-teçhizat ile belge kapsamındaki yazılım ve gayri maddi hak satış ve kiralamaları için katma değer vergisinin ödenmemesi şeklinde uygulanıyor.
Gümrük vergisi muafiyeti ise teşvik belgesi kapsamında yurt dışından temin edilecek yatırım malı makine-teçhizat için gümrük vergisinin ödenmemesini içeriyor.
En çok makine ihracatı Almanya'ya yapıldı
Makine İhracatçıları Birliği (MAİB) verilerine göre, Türkiye'nin makine imalat sanayisinin ihracat rakamlarında da artış dikkati çekiyor. Sektörün ocak-ağustos dönemi ihracatı, serbest bölgeler de dahil edildiğinde 16,1 milyar dolara ulaştı. Sektörün ihracatındaki artış geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 7,3 düzeyinde gerçekleşti.
Yılın 8 aylık döneminde en çok makine ihracatı yapılan ülkelerde ilk sırayı Almanya aldı. Söz konusu ülkeye 1,9 milyar dolarlık makine ihracatı gerçekleştirildi. Bu ülkeyi, 930 milyon dolarla ABD, 757 milyon dolarla İtalya, 677 milyon dolarla Birleşik Krallık, 650 milyon dolarla Fransa, 639 milyon dolarla Rusya izledi.
Alt sektörlerin ihracat performansına bakıldığında ise evsel ve endüstriyel soğutma makineleri ihracatının başı çektiği görüldü. Bu alanda 8 ayda, 1 milyar 648 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirildi.
Öte yandan, içten yanmalı motorlar ve aksamlarında ihracatın aynı dönemde 1 milyar 241 milyon doları, yıkama ve kurutma makinelerinde 1 milyar 200 milyon doları, inşaat ve madencilik makinelerinde 1 milyar 153 milyon doları, traktörler, tarım ve ormancılık makinelerinde 903 milyon doları, pompalar ve kompresörlerinde 851 milyon doları, elektrik motorları ve jeneratörlerin 779 milyon doları, takım tezgahlarının 698 milyon doları, klima ve sistemlerinin 573 milyon doları, tekstil ve konfeksiyon makinelerinin ise 540 milyon doları bulduğu görüldü.
Muhabir: Ayşe Böcüoğlu Bodur
