TZOB: Patates ve kuru soğana müdahale şart!
TZOB Başkanı Genel Başkanı Şemsi Bayraktar Niğde ve Nevşehir Ziraat Odası Başkanları ile basın açıklaması yaptı.
Türkiye'nin hemen hemen her ilinde patates üretimi yapıldığına dikkati çeken Başkan Bayraktar, TÜİK verilerine göre; 2023 yılında 5 milyon 700 bin ton üretim gerçekleştiğini, patates üretiminde bir önceki yıla göre bu yıl yüzde 9,6, patates ekim alanında ise yüzde 8,4 oranında artış meydana geldiğini, açıklanan 2024 yılı Bitkisel Üretim 1. Tahmin verilerine göre de patates üretim miktarının bir önceki yıla göre yüzde14 oranında artarak 6,5 milyon tona ulaşacağı tahmin edildiğini söyledi.
FİYATLARIN DÜŞME ENDİŞESİ YAŞANIYOR
Patates üretiminin yoğun olduğu Niğde, Afyonkarahisar, Kayseri, İzmir, Konya, Sivas, Nevşehir, Aksaray ülke üretiminin yüzde 70,6’sını, ekim alanlarının ise yüzde 65,7’sini oluşturduğuna dikkati çeken Bayraktar, patates ve kuru soğan üreticilerinin arzda yaşanacak artıştan dolayı fiyatların düşmesi endişesini taşıdığını kaydetti.
"Kuru soğanda üretimin iller bazında dağılımına baktığımızda, yüzde 38,1’lik payla ilk sırada Ankara yer alıyor. Ankara’yı yüzde 12,8 ile Amasya ve yüzde 11,8’lik payla Çorum takip ediyor" diyen Bayraktar, "Bu illerimizi sırasıyla Eskişehir ve Hatay (yüzde 5,4), Adana (yüzde 4,7) takip ediyor. Niğde 21 bin 987 ton üretim ve yüzde 0,8’lik pay ile 14. sırada, Nevşehir ise bin 448 ton üretim ve yüzde 0,1’lik pay ile 39. sırada yer alıyor.
"DOĞRU TARIM POLİTİKALARIYLA BU KISIR DÖNGÜYE SON VERİLMELİDİR"
Kuru soğanın yurt içi kullanımı 2 milyon 187 bin 965 ton olduğu ve ülkemizde yeterlilik derecesinin yüzde 102,9 olduğu biliniyor. Halen patates fiyatları maliyetinin altında. Geçen yıl ortalama 9,5 lira olan üretici fiyatı bu yıl yüzde 50,5 oranında düşüşle 4 lira 70 kuruşa satılıyor. Kışlık patateste depo ve işçilik giderleri maliyetleri daha da artırıyor. Çiftçilerimizin buna tahammül etmesi mümkün değildir. Bir sonraki senede üretimden vazgeçtiği için fiyatlar patlıyor. Üreticilerimiz tekrar ekmeye başlıyor, üretim artıyor ve fiyatlar dip yapıyor. Bu durum sürdürülebilir değildir. Bunun doğal sonucu olarak üretimden vazgeçen özellikle gençlerimiz şehirlere göç ediyor. Tarımda çalışacak insan bulamıyoruz. Doğru tarım politikalarıyla bu kısır döngüye bir son verilmelidir" diye konuştu.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak yıllardır soğan, patates gibi üretimde dalgalanmaların çok sık yaşandığı ürünlerde üretim planlaması yapılması talebimizin dikkate alınarak, 2025 yılı desteklerinde patates ve kuru soğanın üretim planlamasında yer alması çiftçilerimiz için olumlu bir adım olduğunu söyleyen Bayraktar, aradaki makasın kapanması için, piyasadaki fiyatların kontrol altına alınması, tüketicilerin artan fiyatlar karşısında korunması adına gıda ürünlerinde tavan fiyat uygulaması, üreticilerimize de taban fiyat uygulanması konusunda çalışmaların bir an önce yapılması önemli olduğunu vurguladı.
“TOPRAK MAHSULLERİ OFİSİ’NİN DEVREYE GİREREK PATATES VE KURU SOĞANA MÜDAHALE ETMESİ GEREKİYOR”
Öte yandan kısıtlı açılan kuru soğan ihracatının tamamen açılması, yeni pazarlar bulunması ve önceki yıllarda olduğu gibi Toprak Mahsulleri Ofisi’nin devreye girerek patates ve kuru soğana müdahale etmesi gerektiğine dikkati çeken TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, "Devlet eliyle yapılacak patates alımlarında, üreticilere verilecek her türlü hizmette, ziraat odaları görev yapmaya hazırdır.Nitekim 2021 yılında TMO alımlarında çiftçilerin patates ve soğanlarının alımında ziraat odaları devreye girerek çürümüş ve filizlenmiş ürünleri ayıklamış, çuvallamış ve bu hizmetlerin karşılığını TMO’dan almıştır" dedi.
