Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) ve ortak kuruluşu WRAP tarafından hazırlanan Gıda İsrafı Endeks Raporu 2021’e göre, 2019 yılında dünyada israf edilen gıda 931 milyon ton olarak tahmin ediliyor. İsrafın yüzde 61'i hanelerden, yüzde 26'sı gıda hizmetlerinden ve yüzde 13'ü perakende satışlarından geliyor.
Her yıl 931 milyon ton gıda israf oluyor
Gıda İsrafı Endeks Raporu’nun israf alanında bugüne kadar yapılmış en kapsamlı araştırmalardan biri olduğunu vurgulayan Mutfak Ürünleri ve Margarin Sanayicileri Derneği (MÜMSAD) Başkanı Ebru Akdağ şu bilgileri verdi: “Rapora göre dünyada her yıl üretilen gıdaların üçte biri israf oluyor. İnsanlığın ve gezegenimizin iyiliği için sürdürülebilir üretimden bahsediyoruz ancak tüketimdeki hatalarımızı yeterince dikkate almıyoruz. Sera gazı emisyonlarının yaklaşık yüzde 8 - 10'u tüketilmeden çöpe atılan gıdalardan kaynaklanıyor. ABD ve Avrupa ülkelerinde israf edilen gıda miktarı, dünya nüfusunun üç katını besleyebilecek miktarda.”
Türkiye, Gıda İsrafında 16’ncı
BM İsraf Raporu 2021’e göre Türkiye’nin israf karnesinin iyileştirilmesi gerektiğini belirten Ebru Akdağ, konuşmasına şöyle devam etti: “Türkiye’de her yıl 26 milyon ton gıda ziyan oluyor. Kişi başına düşen gıda israfı sıralamasında dünyada maalesef 16’ncıyız. Bu alanda atılması gereken entegre adımlarla farkındalık yaratmalıyız. Üreticilere daha iyi hasat, işleme, depolama ve pazarlama yöntemlerini benimseterek kayıpları azaltmalarına yardımcı olmalı ve bunu insanların gıda tüketme biçimindeki köklü ve kalıcı değişikliklerle birleştirmeliyiz. Ancak bu şekilde daha sağlıklı ve açlığın olmadığı bir dünyaya sahip olabiliriz.”
En Fazla Meyve-Sebze Ziyan Ediliyor
Gıda Güvenliği Derneği´nin yaptırmış olduğu “Gıda Kaybı ve Etiket Okuma Araştırması” sonuçlarına göre ise hanelerde en fazla atığa dönüşen gıdalar olarak yüzde 42 meyve-sebze, yüzde 41 süt ve süt ürünleri öne çıkıyor. Aynı araştırmaya göre tüketicilerin yüzde 72´si “Son Tüketim Tarihi (STT)” ile “Tavsiye Edilen Tüketim Tarihi (TETT)” arasındaki farkı bilmediğinden, tüketilebilir ürünleri çöpe atabiliyor. Bu hatalı davranıştan kaynaklanan kaybın boyutu ise 29 milyar dolar olarak tahmin ediliyor.
Gıda okur yazarlığımızın arttırılması gerektiğine dikkat çeken gıda mühendisi Ebru Akdağ, “Son Tüketim Tarihi gelen bir gıdayla vedalaşmamız gerekiyor çünkü o tarihten sonra tüketim gıda güvenliği riski yaratır; ancak bu çoğunlukla Tavsiye Edilen Tüketim Tarihi gelen gıda için geçerli değil. TETT, gıdanın duyusal ve besinsel değerini en üst seviyede koruyabileceği zaman aralığıdır. Eğer etiket üzerindeki muhafaza koşulları sağlanmış, ambalajı sağlam, kokusu tadı görünüşü normal ise TETT’ye sahip gıda bu tarihten sonra da tüketilebilir.