Zambak Boşnak Kadınlar Derneği oluşumuyla bir araya gelen Boşnak kadınlar, "Zambak için Adalet" isimli projeyle Srebrenitsa soykırımını Türkiye genelinde anmaya hazırlanıyor.
İstanbul, Ankara, İzmir, Çanakkale, Adana, Bursa ve Trabzon'daki Srebrenitsa anıtlarına 11 Temmuz'da zambak bırakılacak proje kapsamında, Bosna Hersek'teki Srebrenitsa annelerinin adalet mücadelesine dikkat çekilmek hedefleniyor.
Bosna Hersek'in tarih boyunca en önemli simgelerinden zambak çiçeğinin Türkiye'nin her yerinde açması beklenen projede, zambak bırakanların sosyal medya hesaplarında "adalet için zambak" etiketiyle yaptıklarını paylaşması da öngörülüyor.
Projeye ilişkin AA muhabirine açıklamada bulunan derneğin İzmir Temsilcisi Vasfija Safic Özsan, Türkiye'de yaşayan Boşnak kadınları olarak Srebrenitsa'yı unutmak istemediklerini belirterek, "Bosna Hersekli öğrenciler olarak 2011'de 8 bin 372 ayakkabı toplamıştık. Bunları 11 Temmuz'da Taksim Meydanı'nda sergilemiştik. Şimdi yıllar sonra bir kadın ve anne olarak Srebrenitsa için yine buradayız." dedi.
Zambak Boşnak Kadınlar Derneği olarak Srebrenitsa'daki annelerin adalet mücadelesinde Türkiye'deki anıtlara 11 Temmuz'da zambak bırakılması için çağrıda bulunan Özsan, "Türkiye ve Türk insanına teşekkür etmek isterim. Bizi hiçbir zaman yalnız bırakmayan Türkiye'ye minnettarız." diye konuştu.
Özsan, Srebrenitsa'da yaşananlara şahitlik edenlerin anneler olduğunu vurgulayarak, "Biz de kadın olarak Srebrenitsa'yı unutmayacağız. Orada yaşananları çocuklarımıza anlatacağız. Adalet mücadelemizden de asla vazgeçmeyeceğiz." ifadelerini kullandı.
Bu yıl 50 soykırım kurbanı toprağa verilecek
Derneğin Ankara Temsilcisi Amina Göktepe de Srebrenitsa kurbanlarını farklı bir projeyle anmanın önemine işaret ederek, "Amacımız gerçeğin anlatılması ve adaletin sağlanması. Soykırımın inkar edilmesine karşıyız." dedi.
Soykırımın unutulmaması ve yeni nesillere de aktarılması gerektiğini söyleyen Göktepe, "Zambak, Boşnak halkıyla her zaman yan yana olduğumuzun bir simgesi. Srebrenitsa'da yaşananları asla unutmayacağız. Türkiye'deki anıtlara zambak bırakmak bir anlamda Türkiye'ye teşekkürlerimizi sunmakla eş değer." ifadelerini kullandı.
Derneğin Öğrenci Sorumlusu Muhterema Culjkovic ise soykırımın üzerinden 27 yıl geçmesine rağmen hala kimliği tespit edilen soykırım kurbanlarının 11 Temmuz'da düzenlenen anma töreniyle defnedildiğini anımsatarak, "Bu yıl 50 soykırım kurbanı toprağa verilecek ancak önümüzdeki yıllarda bu törenler de artık düzenlenmeyecek. Srebrenitsa'nın dünya genelinde farkındalığını artıran en önemli törenlerden biri sona erecek." diye konuştu.
Zambak projesinin devamlılık gösteren bir anma etkinliği haline gelmesini temenni ettiklerinin altını çizen Culjkovic, Türkiye'deki herkesi adalet için bir zambak bırakmaya davet etti.
"Halkım için sorumluluk almayı seçiyorum"
Projeye destek veren Bosna Hersek'in Ankara Büyükelçisi Adis Alagiç'in eşi Enisa Alagiç, Bosna Hersek'te savaş suçu işleyenlerin yaptıklarını kabul etmeye hazır olmadığını ifade ederek, "Gerçekle yüzleşmeye ve sorumluluk almaya da hazır değiller. Savaş suçluları yüceltilmeye ve savaş söylemleri söylenmeye devam ediyor." dedi.
Uluslararası mahkemelerin soykırım kararına rağmen yapılanın inkar edildiği ve soykırım olgusunun siyasi makamlar dahil bazı Sırplar arasında hala canlı tutulduğunu aktaran Alagiç, "Kendime sürekli 'ne bizim ne de başkasının çocukları gelecekte Srebrenitsa'yı yaşasın diye ne yapabilirim' diye soruyorum. Her şeyden önce kendi halkımın kaderi için sorumluluk almayı seçiyorum. Gerçeği anlatmayı, adalet için mücadeleyi seçiyorum zira kötülüğe karşı güçlü durmazsak korku filmi senaryoları gerçekleşebiliyor. Buna yakın geçmişimizde hepimiz şahit olduk." diye konuştu.
Alagiç, tarihte soykırım zincirinin kırılması için neler yapılabileceğini düşündüğünü söyleyerek, "Mahkemelerde adaleti aramanın ve sağlamanın yanı sıra iyilik, hoşgörü, adalet, ahlak, farklı olana saygı ve yeni nesil yetiştirmekle en iyi kadınlar başa çıkabilir. O yüzden de bu tarz projeleri destekliyorum." ifadelerini kullandı.
Türkiye'deki Srebrenitsa anıtlarına zambak bırakma projesinin anlamlı olduğunu kaydeden Alagiç, projenin Türkiye'nin, adalet mücadelesinde her zaman Bosna Hersek'in yanında olduğunu anımsattığını vurguladı.
Srebrenitsa'da ne oldu?
Srebrenitsa'nın 11 Temmuz 1995'te Ratko Mladic komutasındaki Sırp birliklerince işgal edilmesinin ardından Birleşmiş Milletler (BM) bünyesindeki Hollandalı askerlere sığınan sivil Boşnaklar, daha sonra Sırplara teslim edildi.
Kadın ve çocukların Boşnak askerlerin kontrolündeki bölgeye ulaşmasına izin veren Sırplar, en az 8 bin 372 Boşnak erkeği ormanlık alanlar, fabrikalar ve depolarda katletti. Katledilen Boşnaklar, toplu mezarlara gömüldü.
Savaşın ardından kayıpları bulmak için başlatılan çalışmalarda, toplu mezarlarda cesetlerine ulaşılan kurbanlar, kimlik tespitinin ardından her yıl 11 Temmuz'da Potoçari Anıt Mezarlığı'nda düzenlenen törenle toprağa veriliyor.
Potoçari Anıt Mezarlığı'nda 6 bin 671 soykırım kurbanının mezarı bulunuyor.