Elektrik Dağıtım Hizmetleri Derneği’nin (Elder), Avrupa Birliği finansal desteği ile yürüttüğü “Avrupa Yeşil Mutabakatı Işığında: Herkes için Temiz, Uygun Fiyatlı ve Güvenli Elektrik Projesi”nin resmi açılış toplantısı 5 Haziran Dünya Çevre Günü’nde gerçekleştirildi. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) himayesinde, kurumun Ankara’daki binasında yapılan toplantıda “Avrupa Yeşil Mutabakat Semineri” düzenlendi ve proje faaliyetleri tanıtıldı.
ÇIKTILARINI MERAKLA BEKLİYORUZ”
Açılışta konuşan EPDK Başkan Yardımcısı Hacı Ali Ulutaş, yenilenebilir enerjinin sisteme entegrasyonuna dikkat çekerek, “Ölçemezseniz yönetemezsiniz. Elde edilen tüm bilgilerin akıllı bir şekilde yönetilmesi, planlanması ve hızlı karar almayı sağlayacak sistemler haline getirilmesi çok önemli. Buradaki konuşmalarda projenin çıktılarının dönüp dolaşıp dağıtım şebekesinin gerçek zamanlı olarak yönetilebiliyor olmasına geldiğini görüyoruz. Bunu insan eliyle yapmak zor. Algoritmalar belirleyip, kontrol ediyor hale getirmemiz lazım. Projenin kesinlikle katma değer sağlayacağına inanıyor ve tüm dağıtım şirketleri personeline teşekkür ediyorum. Çıktılarını biz de merakla bekliyoruz” değerlendirmesinde bulundu.
“SADECE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ DEĞİL EKONOMİK FAYDA DA SAĞLAYACAK”
Törenin açılış konuşmacıları arasında yer alan Avrupa Birliği Türkiye Delegasyonu Program Yöneticisi ve Ataşesi Christian Ballaro da hem AB hem de Türkiye’deki sera gazı emisyonlarında en büyük payın enerji üretiminde olduğuna vurgu yaparak, “Enerji ve iklim politikaları arasında bir bağlantı olduğu aşikar. AB’de enerji sektörünün dönüşümü, altyapının modernizasyonu Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında gittikçe ilerliyor. Bu mutabakatın bir parçası olarak AB son zamanlarda yenilenebilir enerji hedeflerini de artırdı. 2030 yılına kadar AB’de yenilenebilir enerjinin payı yüzde 42,5 hedefine ulaşacak. 10 yıl içinde enerji verimliliğinin de yüzde 11,7 oranında iyileştirilmesi taahhüdü de mevcut. Ayrıca AB, değişen iklim koşullarını ele almak üzere küresel girişimleri de desteklemekte. Son olarak Birleşmiş Milletler COP28 İklim Konferansı’nda gündeme geldiği gibi AB’nin yenilenebilir enerjide kapasitesinin üç katına çıkarılması gibi bir taahhüdü var. Bu hedeflere ulaşmak, karbondan arındırılmış daha temiz bir enerji sistemine giden yolda bizi desteklerken, fosil yakıtların payının azalmasına da yardımcı olacak” dedi.
AB’nin Sürdürülebilir Kalkınma Fonu kapsamında yeni mali araçlar kullandığını dile getiren Ballaro, “Özellikle çok kısa zamanda Türkiye’deki enerji sektöründeki yatırımlar daha fazla desteklenecektir diyebiliriz. Bugün bizler burada önemli bir projenin başlangıcını kutluyoruz. Süreci çok yakından takip edeceğiz, çünkü başarılı olmasını bekliyoruz. Bu proje; sadece iklim değişikliği değil aynı zamanda spesifik olarak yerel koşullar ve fırsatlar bakımından da ekonomik fayda sağlayacağından büyük önem arz ediyor. Esasında yenilenebilir enerji hem AB hem de Türkiye’de mevcut. Gerçekten temiz, uygun fiyatlı ve güvenli olarak tüm tüketicilere sunulması çok önemli. Proje ekibini tebrik ediyor ve başarılar diliyorum” diye konuştu.
“YEŞİL DÖNÜŞÜM ESNEK VE GÜÇLÜ ŞEBEKELER İLE MÜMKÜN”
Elder Genel Sekreteri Fakir Hüseyin Erdoğan ise toplantının açılışında yaptığı konuşmada, “Sektörümüzün geleceğine katkı sunacak önemli bir projenin açılış toplantısında sizlerle bir araya gelmekten büyük mutluluk duyduğumuzu belirterek Elder adına hepinize hoş geldiniz diyorum. Ülkemizin kalkınma hedefleri, enerjideki stratejik amaçlarımız, 2053 net sıfır vizyonumuz, kapsamlı bir enerji dönüşümünü gerçekleştirmek üzere yola çıktığımızı gösteriyor. Çıktığımız bu yolda, enerji sektörünün paydaşları olarak hepimizin önemli sorumluluk ve görevleri var. Örneğin, biz elektrik dağıtım sektörü olarak, bu süreçte misyonumuzu “dönüşümün taşıyıcısı olmak” olarak belirledik. Politik amaç ve stratejilerimizin dayandığı yeşil dönüşüm, her şeyden önce esnek ve güçlü şebekelerle mümkün. Avrupa’da, yayımlanan raporlarda, dağıtım şebekelerine yılda 60 ila 70 milyar Euro yatırım yapılması gerektiğine işaret edilmesi, dağıtım şebekelerinin önemini anlatmaya sanırım yeterli” ifadesini kullandı.
“DEĞER ZİNCİRİNDEKİ TÜM SÜREÇLERE İLHAM OLACAĞINA İNANIYORUZ”
Dağıtım şebekelerinin esnekliğinin artırılması ve akıllı işletim rejimlerinin yaygınlaştırılmasının karbon ayak izinin azaltılmasına hizmet edeceğine işaret eden Erdoğan sözlerine şöyle devam etti:
“Bu süreçte dijital çözümlerle geliştirilen ve iyileştirilen şebekelerimiz, verimlilik çözümlerinin uygulanmasına imkan tanıyacak. Böylelikle, dağıtık üretim, elektrikli araçlar, batarya depolama ile ısı pompası gibi yeni ürün ve süreçlerin şebeke entegrasyonu ile birlikte çalışılabilirliği güçlendirilerek, dönüşüm süreci ivmelendirilebilecek. Ve tabi son olarak, akıllı sayaçların yaygınlaşmasıyla tüketicilerin oyuna dahil olmalarının önü açılacak.”
Elder olarak sektörü daha da ileriye taşımak ve yeşil dönüşüm temelinde geleceğe hazırlanmak için elektrik dağıtım şirketleri ile iş birliği içinde pek çok çalışma yürüttüklerini söyleyen Erdoğan, “Bugün bir araya gelmemize vesile olan, Avrupa Birliği tarafından finanse edilen “Avrupa Yeşil Mutabakatı Işığında: Herkes için Temiz, Uygun Fiyatlı ve Güvenli Elektrik” isimli projemiz, bu amaç doğrultusunda geliştirilen en çarpıcı çalışmalardan biri olmaya aday. Bu projenin odağında dağıtım sistemi olmakla birlikte sektörümüzdeki tüm değer zincirindeki süreçlere ilham olacağına inanıyoruz. Elektrik dağıtım sektörü olarak gelecekteki çalışmalarımız ile bu projenin çıktılarının layıkıyla değerlendirerek, sürdürülebilirliğini sağlama azminde olduğumuzu bilmenizi isteriz” değerlendirmesinde bulundu.
PROJE KAPSAMINDA 36 AYDA YAPILACAKLAR LİSTESİ
Elder’in, 36 ay gibi bir süre içinde “Avrupa Yeşil Mutabakatı Işığında: Herkes İçin Temiz, Uygun Fiyatlı ve Güvenli Elektrik Projesi”nin kapsamında yapılacaklar listesi ise şöyle:
• Avrupa Yeşil Mutabakatı’nın elektrik dağıtım sektörü üzerindeki ekonomik ve teknolojik etkilerini ele alan bir çalışma raporu hazırlanacak.
• Elektrik dağıtım sektöründe, biri elektrik üretimi diğeri tüketim tarafında olmak üzere Avrupa Yeşil Mutabakatı’nın yönergelerini uygulamaya yönelik 2 pilot uygulama hayata geçirilecek.
• Avrupa Yeşil Mutabakatı’nın benimsenmesini kolaylaştırabilecek teknoloji ve ekipmanların geliştirilmesine yönelik 2 adet fizibilite çalışma raporu hazırlanacak
• Kamu kurum ve kuruluşlarının yanı sıra elektrik dağıtım şirketleri ile paydaş STK’lar ile Avrupa Yeşil Mutabakatı’nın uygulanmasına ilişkin görüşlerin tartışıldığı 10 tematik çalıştay düzenlenecek.
• Elektrik dağıtım sektörüne ilişkin çevreci politikalar ve yeşil dönüşüm ile ilgili genç nesli bilgilendirmeye yönelik etkinlikler yapılacak.
• Avrupa Yeşil Mutabakatı’nın sektöre etkilerinin anlatıldığı bir kısa film hazırlanacak.
• Türkiye’de ve dünyada elektrik dağıtım sektörü özelinde Avrupa Yeşil Mutabakatı’na ilişkin iyi uygulama örnekleri araştırılacak ve bu iyi örneklere yönelik incelemeler gerçekleştirilip raporlanacak.
• Proje çıktılarının kamuoyu ile paylaşıldığı ve Avrupa Yeşil Mutabakatı’na ilişkin görüşlerin tartışıldığı uluslararası düzeyde bir kongre düzenlenecek.