Özel, “Hayalperestlikle vakit kaybetmemek, emperyal düşler peşinde koşmamak gerek. Atatürk’ün de dediği gibi içeride güç üretemeyen ülke dışarıda ağırlık sahibi olamaz ve etkili bir dış politika da izleyemez” dedi.
İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından “Yeniliğe Davet” sloganıyla tüm Türkiye’yi geleceği inşa etmeye çağıran İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi’nin altıncı günü “Sadakate Davet” temasıyla devam etti. Ahmed Adnan Saygun Sanat Merkezi’ndeki (AASSM) programda akademisyen ve uluslararası ilişkiler uzmanı Soli Özel de konuştu. Özel, “Yeni Devlet için Milli Ekonominin Harcı: İzmir İktisat Kongresi” başlıklı bir sunum yaptı.
“Kongrenin dünyaya verdiği mesaj milli iktisat anlayışı ve kapitülasyonların kaldırılmasıdır”
İktisat Kongresi’nin açılış konuşmasında Mustafa Kemal Atatürk’ün milli iktisat anlayışından asla vazgeçilmeyeceğini söylediğini hatırlatan Özel, müslüman Türk bir ticaret ve müteşebbis sınıfı yaratma hedefine vurgu yaptı. Kongre sürecine ve Lozan görüşmelerine değinen Özel, “Kongrede kalkınmaya katkıda bulunacağı için yabancı sermayeye de sıcak bakılması gündeme geldi. Ancak bunun tek şartı ülkenin egemenliğine zarar vermeyecek olması olarak belirlendi. Yani kapitülasyonların kaldırılması gerekmediği vurgulandı. Zaten Lozan’da da uzlaşma ancak bu koşul gerçekleştikten sonra mümkün olmuştur. Mustafa Kemal bir yandan iktisadi egemenlik arayışında milli iktisat politikalarına devam etmek istemekte diğer yandan Avrupalı büyük güçlerle barışı imzalayıp içeride kendisinden daha az radikal olan siyasi güç odakların ı mümkünse devre dışı bırakarak yeni devletin refah ve güvenliğini sağlamaya odaklanmak istemektedir. Yeni devletin içinde yer alacağı dünya düzenini de gayet iyi okumaktadır” dedi.
“İçeride güç üretemeyen ülke etkili dış politika izleyemez”
Birinci İktisat Kongresi sonrası oluşan dünya düzeni, ülkeler arasındaki ilişkiler, Türkiye’nin attığı adımlar ve yeni süreçte izlemesi gereken politik ve ekonomik yol haritasına değinen Özel, “Hayalperestlikle vakit kaybetmemek, emperyal düşler peşinde koşmamak, tarihi de gönülden geçtiği gibi değil nesnel gözlerle okumak gerekir diye düşünüyorum ya da Gazi’nin söylediği gibi dış siyaset, iç teşkilat ve iç siyasete dayandırılmak mecburiyetindedir. Yani iç teşkilatının dayanamayacağı genişlikte olmamalıdır. İçeride güç üretemeyen ülke dışarıda ağırlık sahibi olamaz ve etkili bir dış politika da izleyemez” ifadelerini kullandı.