İZMIR (AA) - Kiraz yetiştiriciliğinde önemli yol kateden üreticiler, bu üründe daha fazla gelir getiren kaliteli çeşitlere yöneldi. Kiraz ihracatı yapan firma sayısının arttığı Türkiye'de, soğuk hava ve paketleme tesislerinin durumu da geçmiş yıllara göre iyileştirildi.
Dünyadaki kiraz talebinin karşılanmasında önemli yere sahip olan ve 50 dolayında kiraz türünün yetiştiriciliği yapılan ülkede, "Türk kirazı" olarak da bilinen "0900 Ziraat" öne çıkıyor. Davraz kirazı, Apolyont (Napolyon), Early Burlat, Turfanda, Starks Gold, Bing, Lambert, Van, Stella, Biggareau Gaucher, Gılli ve Merton Late, Sweet Heart, Celeste, Kordia, Regina, Sunburst, Summit de yaygın olan çeşitler arasında yer alıyor.
İri meyveli, parlak koyu renkli, meyve eti sert ve tatlı olan çeşitlerinin daha çok talep gördüğü kiraz, taze tüketilmesinin yanı sıra hoşaf, reçel ve konserve olarak de tercih ediliyor.
Türkiye'de en fazla kiraz üretiminin yapıldığı İzmir'de, 2021 üretim sezonunda 19 ilçede 119 bin 389 dekar alanda 87 bin 667 ton kiraz üretimi gerçekleşti. Üretim alanı ve miktarında öne çıkan ilçe ise 88 bin dekarı aşan alanda 56,2 bin ton üretimin yapıldığı Kemalpaşa oldu.
Kirazın yoğun yetiştirildiği iller arasında Bursa, Konya, Afyonkarahisar, Isparta, Manisa ve Amasya bulunuyor.
Türkiye'nin üretim ve ihracatı
Kiraz üretimi 2014 yılında 445,5 bin ton olan Türkiye, bu rakamı 2020'de 724,9 bin tona yükseltti. Türkiye, dünyada en fazla kiraz ihracatı yapan ülkeler sıralamasında Şili, Hong Kong ve ABD ile ilk sıralarda yer alıyor.
2020 yılında 83 bin hektarda 724,9 bin ton olan kiraz üretimi, geçen yıl üretim alanında yaşanan düşüş ve iklim koşullarının da etkisiyle 689 bin 834 ton olarak gerçekleşti.
Kiraz dış satımının 87,7 bin ton olarak gerçekleştiği 2020'de 223 milyon 796 bin dolar elde edilirken, geçen yıl 70,7 bin ton ihraç edilen kirazdan 183 milyon 664 bin dolar gelir sağlandı.
Bu yılın 1 Ocak-15 Kasım tarihlerinde yapılan 57,3 bin tonluk ihracata karşılık 133 milyon 542 bin dolar gelir kazanıldı.
76 ülkeye ihraç edilen Türk kirazına en çok ilgi gösteren ülke ise Rusya oldu. Geçen yıl 37,6 milyon dolarlık kiraz ihraç edilen ülkeye bu yıl yapılan dış satım 56 milyon doları aştı. Bu yıl, Rusya'dan sonra en fazla kiraz ihracatı, 48,5 milyon dolarla Almanya'ya yapıldı. Norveç ve Hollanda da Türk kirazına ilgi gösteren ülkeler arasında yer aldı.
Hedef Uzak Doğu
Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Hayrettin Uçak, AA muhabirine, kirazın yaş meyve sebze ihracatında önemli bir ürün olduğunu belirterek, üreticilerine de iyi gelir getirdiğini söyledi.
Geçen yıl ihracatın azalmasının önemli nedenlerinden birinin olumsuz hava koşulları olduğunu kaydeden Uçak, gelecek sezonda bekledikleri iklim koşulları oluştuğunda rekoltesi yüksek ürün elde edeceklerini, bu durumun da doğal olarak dış satıma olumlu yansıyacağını dile getirdi.
Uçak, kiraz ihracatını artırmak için çeşitli projeler yürütüldüğünü vurgulayarak, "Özellikle bizim hedefimiz başta Çin olmak üzere Uzak Doğu. Çin'e 2 sene önce bir ihracat izni açılmıştı, bazı nedenlerden dolayı tekrar yasaklandı. Çin'e kiraz ihracatının açılmasıyla ilgili çalışmalar devam ediyor. 2023 yılında Uzak Doğu'ya ihracat başlarsa dış satım ciddi anlamda artar ve yüzde 20 civarında bir etkisi olur." ifadelerini kullandı.
Türk kirazına ilgide kalite, lezzet, raf ömrü ve erkenciliğin etkili olduğunu vurgulayan Uçak, özellikle erkenci olmasının ciddi anlamda katma değerini yükselttiğini kaydetti.
Uçak, gelecek yıl için Türk kirazından 200 milyon dolar civarında ihracat beklediklerini sözlerine ekledi.
Muhabir: Halil Şahin