AA muhabirinin, 2023 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı'ndan yaptığı derlemeye göre, tarımsal destekleme bütçesi 2023 yılı için 2022'ye göre yüzde 35,6 artırılarak 39,8 milyar liradan 54 milyar liraya yükseltildi.
Destek ödemeleri; alan bazlı tarımsal destek ödemeleri, telafi edici ödemeler, fark ödemesi, hayvancılık destek ödemeleri, kırsal kalkınma amaçlı tarımsal destekleme, tarım sigortası destekleme hizmetleri ve diğer tarımsal amaçlı desteklerden oluşuyor. Bu kapsamda en yüksek payı, yüzde 35,2 ve 19 milyar 32 milyon lirayla alan bazlı tarımsal destek ödemeleri aldı. Bunu, yüzde 22,4 pay ve 12 milyar 105 milyon lirayla hayvancılık, yüzde 11,7 pay ve 6 milyar 307 milyon lirayla kırsal kalkınma destek ödemeleri takip etti.
Fark ödemesi için 6,2 milyar lira, tarım sigortası destekleme hizmetleri kapsamında 5,2 milyar lira, diğer tarımsal amaçlı destekler için 4,3 milyar lira ve telafi edici ödemeler için 847 milyon lira ayrıldı.
En yüksek artış oranı kırsal kalkınmada
Söz konusu dönemde destek ödemelerinde en yüksek artış yüzde 223,9 ile kırsal kalkınma amaçlı tarımsal desteklerde görüldü.
Destek kalemlerinin alt başlıklarına bakıldığında ise en yüksek artışın mazotta olduğu görüldü. Gelecek yıl mazot desteği için 11 milyar 964 milyon liralık ödeme yapılması planlandı ve artış oranı yüzde 281,6 olarak hesaplandı. Gübre desteği yüzde 149,5, çay desteği yüzde 128,9 artış gösterdi.
Artan girdi maliyetlerinin tarımsal üretime olumsuz etkisinin azaltılması amacıyla ilgili Cumhurbaşkanı Kararı kapsamında mazot, gübre ve sertifikalı tohumluk destekleme tutarlarında önemli artış yapıldı. Bu çerçevede bazı hububat ürünlerine bir defaya mahsus olmak üzere ilave ek girdi desteği verilmesi kararlaştırıldı.
Ayrıca çiftçilerin tarımsal desteklere başvuru sürecindeki bürokrasinin azaltılması ve planlı üretime katkı sağlanması amacıyla Çiftçi Kayıt Sistemi başvuru dönemi ve şartlarında değişiklik yapıldı.
Tarımsal desteklemelerde etkinliğin sağlanması için desteklerin havza, ürün ve su kısıtı temelinde farklılaştırılarak bunların idare ve kontrolünün alan bazlı yapılmasına, çeşitli kurumlar tarafından uygulanan farklı destek programları arasında tamamlayıcılığın sağlanmasına, üretici veya işletmelerin gelir seviyelerinin desteklemelerde dikkate alınmasına öncelik veriliyor.
Tarımsal destekleme sisteminde, desteklenecek ürünler ve destekleme birim tutarlarının kurulacak bir sistemle düzenli olarak yapılacak etki analizlerinin sonuçlarına göre her yıl yeniden belirlenmesine yönelik çalışmalar sürdürülüyor.
Muhabir: Mustafa Çalkaya