PEKIN/ Çin'de Hınan ve Anhui eyaletlerindeki 4 kırsal bölge bankasındaki mevduatları nisandan beri dondurulan mudilerin protestosu, güvenlik güçlerine mensup olduğu sanılan, sivil giyimli, bindirilmiş kıta gibi hareket eden grupların engellemesi nedeniyle arbedeye dönüştü.
Hınan eyaletinin merkezi Cıngcou kentinde, dün sabah saatlerinde, Çin'in merkez bankası Çin Halk Bankası'nın (PBoC) şubesi önünde protesto için toplanan mudiler, polisle hareket eden kimliği belirsiz sivil giyimli kişilerin müdahalesiyle karşılaştı.
Protestocuların müdahaleye karşılık vermesi üzerine arbede yaşandı. Sosyal medyada yayılan bazı videolarda, mudiler ile bindirilmiş kıta gibi hareket eden grup arasındaki itişmelerin meydana geldiği, protestocuların gruba plastik su şişeleri fırlatarak karşılık verdiği görüldü.
Hınan Şiancaifu Grup Yatırım Holding'in hisselerine sahip olduğu, Yucou Şinminshıng Köy Bankası, Şangcai Huimin İlçe Bankası, Cıçıng Huanghuai Topluluk Bankası ve Kayfıng Yeni Doğu İlçe Bankasında mevduatı olan yüz binlerce mudi, grup hakkındaki adli soruşturma nedeniyle mevduatları dondurulduğu için 18 Nisan'dan bu yana bankalardaki paralarını çekemiyordu.
Mudiler bir süredir banka şubelerinde ve eyalet merkezinde protestolar düzenliyordu. Geçen ay, kırsal bölgelerden ve Çin'in diğer şehirlerinden protesto için gelen bazı kişilerin seyahatlerinin engellenmesi için, virüs taşımadıkları halde Kovid-19 sağlık kodlarının değiştirildiğinin ortaya çıkması tepkiye sebep olmuş, olayın ortaya çıkmasının ardından Hınan eyaletinden dört güvenlik görevlisine disiplin cezası verilmişti.
Çin'in Kovid-19 salgınının başından bu yana gördüğü en büyük kitle gösterisi oldu
1000'den fazla kişinin katıldığı tahmin edilen son protestoda, Çin'in Kovid-19 salgınının başından bu yana gördüğü en büyük kitle gösterisi oldu. "Hınan bankaları, birikimlerimi iade edin" sloganları atan protestocular, yerel hükûmeti gereken adımları atmamakla suçladı.
Güvenlik güçlerinin şiddet uygulayarak dağıttığı protestoculardan bazılarının gözaltına alındığı bildirildi.
Akşam saatlerinde Hınan Bankacılık Düzenleme Kurumu, web sitesinde yayımladığı açıklamada, ilgili departmanların dört bankadaki müşteri mevduatları hakkındaki bilgileri doğrulama çabalarını hızlandırdığını, konuyu çözüme kavuşturmaya çalıştıklarını bildirdi.
Açıklamada, "(Yetkililer) konuyu ele almak için yakın zamanda açıklanacak bir plan hazırlıyorlar." ifadesine yer verildi.
Kırsal bankalarla ilgili soruşturmada gözaltılar olduğu bildirildi
Bu arada, Çin'de Hınan ve Anhui eyaletlerinde 4 kırsal bölge bankasındaki mevduatların nisandan beri dondurulmasına yol açan adli soruşturma kapsamında, haziranda bazı şüphelilerin gözaltına alındığı bildirildi.
Soruşturmayı yürüten Hınan eyaletine bağlı Şucang şehrinin Kamu Güvenliği Bürosundan (KGM) yapılan açıklamada, bankalardaki mevduatını çekemeyen binlerce mudinin protestolarına sebep olan kriz nedeniyle polisin banka dolandırıcılığı soruşturması yürüttüğü belirtildi.
Mudilerin eyalet merkezi Hınan'da düzenlediği ve güvenlik güçleri ile arbedeye yol açan protestonun ardından gelen açıklamada, kriz nedeniyle "Lu Yi" adlı şüphelinin liderlik ettiği suç örgütünün soruşturulduğu, bu kapsamda geçen ay "ilk grup şüphelinin gözaltına alındığı" ifade edildi.
Açıklamada, örgütün, "Şuçang Kırsal Ticaret Bankası (XRCB) ve Hınan Şincayfu Grup Yatırım Holding adlı kuruluşlar aracılığıyla, çapraz hissedarlık, sermaye ve pay artırımı, banka idarecilerini yönlendirme gibi yöntemlerle bazı kırsal bölge bankalarını etkin şekilde kontrol ettiği" vurgulandı.
Çetenin bankalar üzerindeki etkisini kullanarak, "sahte kredilerle yasa dışı fon transferleri yaptığına" dikkat çekilen açıklamada, "verilerin silinmesi ve değiştirilmesi için paravan şirket kurduğu" bilgisine yer verildi.
Açıklamada, çetenin, ayrıca, "üçüncü parti finans platformlarını, kendi kurduğu platformu ve bazı sermaye komisyoncularını, bankalara mevduat çekmek ve yatırım araçlarının reklamını yapmak için kullandığı ve bu yollarla birden fazla ciddi suç işlediğinin" altı çizildi.
Çözüme yönelik planlar açıklanacak
Hınan Bankacılık Düzenleme Kurumu, internet sitesinden yayımladığı açıklamada, bankalardaki müşteri mevduatlarına dair bilgileri doğrulama çabalarını hızlandırdıklarını, konuyu çözüme kavuşturacak bir planı yakın zamanda duyuracaklarını bildirmişti.
Hınan Şiancaifu Grup Yatırım Holding'in hisselerine sahip olduğu, Yucou Şinminshıng Köy Bankası, Şangcai Huimin İlçe Bankası, Cıçıng Huanghuai Topluluk Bankası ve Kayfıng Yeni Doğu İlçe Bankasında mevduatı olan yüz binlerce mudi, grup hakkındaki adli soruşturma nedeniyle mevduatları dondurulduğu için 18 Nisan'dan bu yana bankalardaki paralarını çekemiyordu.
Çin kanunlarında banka mevduatlarına devlet güvencesi veren bir düzenleme bulunmuyor. Dolayısıyla ilgili bankalar hakkındaki adli soruşturma, yerel ve merkezi hükümete mudilerin kayıplarının karşılanmasına dair bir yükümlülük getirmiyor.
Mevduat krizinin sosyal patlamaya dönüşmesi ihtimali, hükümet yetkililerini adım atmak konusunda sıkıştırıyor.
Muhabir: Emre Aytekin,Saadet Firdevs Aparı