MoraDergisi (BURSA İGFA)
Spermin testislerde yapılan erkeklere ait bir üreme hücresi olduğunu vurgulayan Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Mete Kilciler, "Tıp bilimindeki ismi spermatid yada spermatozoon dur. Çoğul kullanılması gerekince spermatozoa ismini alır. Testiste sperm yapımına spermatogenez ismi verilir" dedi.
Sperm hücresinin vücut hücresinden genetik olarak farkı 23 kromozom içermesi olduğunu kaydeden Prof. Dr. Lilciler, "23 kromozom içeren kadın yumurtası ile birleşince 46 kromozom içeren, insanı oluşturacak olan embriyoyu yapar. Yumurtayı dölleyen sperm X kromozomu içeriyorsa bebeğin genetik yapısı 46 XX yani kadın olur. Eğer sperm Y kromozomu taşıyorsa bebeğin genetik yapısı 46 XY yani erkek olacaktır. Kadın yumurtasını döllemek için milyonlarca sperm yarışır, en sağlıklı olan bir tanesi bunu başarır. Sperm, prostatın ve veziküla seminalis denilen meni kesesinin sıvısı ile karışık halde vücuttan dışarıya atılır. Buna meni veya semen denir. Sperm ile meni farklı şeylerdir. Meninin sadece %5’i spermden oluşur. Meninin geri kalanı spermlerin canlı kalmasını ve hareketli olmasını sağlayan maddeleri içerir" dedi.
Spermin baş, boyun ve kuyruk olmak üzere üç bölümden oluştuğunu kaydeden Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Mete Kilciler, "Spermin baş kısmında akrozom ismi verilen bir şapka bulunur. Bu şapka spermin yumurtaya tutunmasını ve yumurta içerisine genetik materyalinin gönderilmesi görevini yapar. Spermin baş kısmında kromozomları oluşturan DNA’lar bulunur. Spermin boynu ise enerji üretimini sağlayan mitokondrileri içerir. Spermin kuyruk kısmı ise spermin hareketliliğini sağlar. Sperm bu sayede önce rahim ağzını geçer, sonra rahim içerisinde ilerleyerek tuba uterina denilen kanala girer, kanalın orta kısımlarında kadın yumurtası ile birleşir ve embriyoyu oluşturur. Sperm kadın genital sisteminde 48 saat canlı kalabilir. Erkek testislerden birini herhangi bir nedenle kaybederse diğer testis bebek yapmaya yetecek kadar sperm yapabilir. Doğal yoldan çocuk sahibi olabilmek için spermin mililitresinde en az 15 milyon sperm bulunması gerekir. Ancak sayı tek kriter değildir, spermlerin hareketliliği ve morfolojisi de (şekli) çocuk sahibi olmayı belirleyen diğer iki kriterdir. Normal spermiogramda tüm spermlerin %50’si hareketli olmalı, hareketli spermlerin de en az ’i ileri hızlı hareketli olmalıdır. Doğal yoldan çocuk sahibi olmak için spermlerin en az %4’ü normal morfolojiye sahip olması gerekir. Çift baş, büyük baş, küçük baş, kalın boyun, uzun boyun, ince boyun, kısa kuyruk, çift kuyruk, uzun kuyruk başlıca sperm morfoloji bozukluklarıdır. Spermlerin sayı, hareketlilik ve morfolojisini gösteren teste spermiogram veya sperm sayımı ismi verilir. Spermiogram parametreleri olan sayı, hareket ve morfolojinin dünya sağlık örgütünün verdiği rakamların üzerinde olunca kesin çocuk olacak diye bir şey olmadığı gibi bu rakamların altında olunca da kesinlikle çocuk olmaz diye bir şey de yoktur. Sonuç olarak çocuk sahibi olamayan çiftlerde öncelikle erkeğin tetkiklerini yaptırmak daha hızlı, kolay ve ucuzdur. Bu yüzden çocuk sahibi olamayan çiftlerin ilk baş vuracağı hekim ÜROLOJİ UZMANI olmalıdır" dedi.